Categorieën
Woordbaak

Woordbaak

Waarom noemen we een foto kiekje? Hoe is het woord hamvraag ontstaan? Wat is een spoonerisme? In de rubriek Woordbaak beantwoorden onze taalkundigen vragen over de betekenis of herkomst van opmerkelijke Nederlandse woorden.

  • Waar komt de ‘hamburger’ vandaan?

    28 november 2013

    Komt het platte stuk rundergehakt (en ook: een broodje met dat gehakt) dat we een ‘hamburger’ noemen ook echt uit de Duitse stad Hamburg? De hamburger komt oorspronkelijk inderdaad uit Hamburg. In de eerste helft van de vorige eeuw zien we in het Amerikaans-Engels hamburger in de voor ons vertrouwde betekenis opduiken: eerst als aanduiding voor ...

  • Waar komt het woord ‘wrang’ vandaan?

    24 oktober 2013

    “Wat een goede smaak, lekker wrang!”, zei schrijver Jan Wolkers ooit toen hij in een televisieprogramma over zijn achtertuin met smaak een bes opat. Wat bedoelde hij met wrang, en hoe komen we aan dat woord? Wrang betekent ‘zuur’, en het is afgeleid van het werkwoord wringen. In de middeleeuwen betekende wrang iets anders: ‘verdraaid’, en ...

  • Is ‘boterham’ ontstaan uit ‘boter’ en ‘ham’?

    17 oktober 2013

    Een sneetje brood kun je ook met iets anders beleggen dan met ham. Waarom noemen we een boterham dan toch een ‘boterham’? Boter in boterham verwijst inderdaad naar wat mensen vaak het eerst op hun brood doen. Maar met ham als ‘vlees voor op brood’ heeft boterham niet veel te maken. Waarschijnlijk betekent -ham hier ‘stuk’ ...

  • Wat heeft een ’tegenligger’ met ‘liggen’ te maken?

    10 oktober 2013

    Een tegemoetkomende auto of fiets noemen we een tegenligger. Bij ligger denk je aan het werkwoord liggen, maar daarbij gebeurt er niet zoveel. Zeker niet in een hoog tempo. Waar komt die benaming dan vandaan? Het woord tegenligger komen we voor het eerst tegen in de negentiende eeuw. Toen bestond ook de vorm tegenlegger, met het ...

  • Waarom wordt het Openbaar Ministerie vaak ook ‘het parket’ genoemd?

    19 september 2013

    Het Openbaar Ministerie (OM) brengt verdachten voor de strafrechter en zorgt ervoor dat strafbare feiten worden opgespoord en vervolgd. Wat heeft dat met ingelegde houten vloeren te maken? Omdat dit soort vloeren altijd in het kantoor van de magistraten zouden liggen? Het woord parket hebben we uit het Frans geleend. Het betekent van origine ‘afgesloten en ...

Ga naar de inhoud